(c) Getty Images
De tarieven die op “Liberation Day” (11 april 2025) zijn aangekondigd, zouden Vlaanderen liefst €2,75 miljard aan extra invoerheffingen gekost hebben – dat is ruim 8 keer meer dan vóór de maatregelen. Door de pauze werd dat tarief later verlaagd tot een gemiddeld 6,81%, wat de tarieflast op €1,8 miljard bracht. Ter vergelijking: onder de oorspronkelijke tarieven vóór de Trump-maatregelen lag de tarieflast op slechts €0,32 miljard.
Ter vergelijking:
| Periode | Gemiddeld Tarief | Tarieflast (in miljard euro) |
|---|---|---|
| Voor Trump-maatregelen | 1,22% | €0,32 miljard |
| 'Liberation Day'-tarieven | 10,40% | €2,75 miljard |
| Gepauzeerde tarieven (vanaf april) | 6,81% | €1,80 miljard |
Voor sommige producten (zoals staal en auto’s) gelden heffingen tot 25%. Dit heeft een directe impact op onder meer de haven van Antwerpen-Brugge, die jaarlijks 28 miljoen ton trafiek met de VS verwerkt – goed voor 10% van de totale havenactiviteit. Ongeveer 11 miljoen ton betreft export vanuit de EU naar de VS, vooral staal en voertuigen.
🔁 Indirecte schade en onvoorspelbaarheid
De directe tarieven zijn slechts het topje van de ijsberg. De indirecte effecten op logistiek, toeleveringsketens, concurrentiepositie en havenactiviteiten zijn minstens even belangrijk. Zo kan bijvoorbeeld extra dumping van Chinese producten in Europa via onze havens leiden tot prijsdruk en marktverstoringen. Tegelijk raken beperkingen op export naar China ook Vlaamse trafiek en exportvolumes.
Wat de situatie nog moeilijker maakt, is de wispelturigheid van de Amerikaanse politiek onder president Trump. Tarieven worden plots ingevoerd, gepauzeerd of dreigen opnieuw te verschijnen. Dat maakt het voor bedrijven quasi onmogelijk om strategisch vooruit te plannen. Flanders Investment & Trade (FIT) speelt hierin een cruciale rol. FIT’s inspanningen om alternatieve markten aan te boren zijn van levensbelang voor de weerbaarheid van onze economie.
Volatiele situatie, verhoogde druk op bedrijven
Hoewel bepaalde Amerikaanse tarieven tijdelijk zijn opgeschort tot juli 2025, blijft de druk op Vlaamse bedrijven groot. Flanders Investment & Trade (FIT) ontvangt steeds meer vragen van bezorgde bedrijven en heeft daarom een ‘situation room’ ingericht, in samenwerking met het Departement Buitenlandse Zaken. Bedrijven worden via een dagelijks geüpdatete pagina geïnformeerd en ondersteund bij het zoeken naar alternatieve exportmarkten. Hun ‘situation room’ en dagelijkse updates zorgen ervoor dat Vlaamse bedrijven op de hoogte blijven en kunnen anticiperen.
Ook de Europese tegenmaatregelen, oorspronkelijk gepland voor april, zijn voorlopig gepauzeerd om onderhandelingen met de VS alle kansen te geven. Toch blijft de situatie hoogst onzeker.
Nood aan diplomatie, diversificatie en ondersteuning
De Vlaamse regering neemt actief deel aan de Werkgroep Europees Handels- en Investeringsbeschermingsbeleid (WEHIB), waarin scenario’s en impacten op Vlaanderen geanalyseerd worden. Er wordt ingezet op:
- Diversificatie van exportmarkten (India, Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika, Canada…);
- Monitoring van havenstromen en anticipatie op verschuivende handelsroutes;
- Belangenbehartiging bij federale en Europese instanties.
Vlaanderen heeft momenteel een handelsoverschot met 170 landen en een tekort met 68. In 2024 daalde de invoer met 6,3%, tegenover een exportdaling van 3,7%.
Hoe verder?
De economische schade van de Amerikaanse tarieven is significant en de onzekerheid voor Vlaamse bedrijven blijft groot. De situatie vereist voortdurende diplomatieke inspanningen, internationale samenwerking én doortastend beleid om de Vlaamse export veilig te stellen. Vlaanderen moet blijven inzetten op samenwerking en druk blijven uitoefenen via federale en Europese kanalen. Diversificatie is verder ook essentieel. Alleen zo kunnen we de belangen van onze bedrijven verdedigen in een steeds instabieler handelsklimaat.
