(c) GettyImages
ProtectEU is een soort toekomstplan voor veiligheid in de EU. Het wil:
- Dat politiediensten sneller en beter samenwerken over de landsgrenzen heen.
- Kritieke infrastructuur beschermen, zoals havens, energie- en datanetwerken.
- Cyberaanvallen en georganiseerde misdaad beter aanpakken.
Naast die brede aanpak werkt de Europese Commissie aan een “routekaart” (Roadmap) over toegang tot digitale gegevens voor onderzoeken. Dat gaat o.a. over:
- Gegevens bewaren (dataretentie) om later als bewijs te kunnen dienen.
- Wettelijke onderschepping (lawful interception): afspraken om, met toestemming, data over de grens op te vragen.
- Digitale forensica: gegevens van toestellen (zoals gsm of laptop) veilig kopiëren en analyseren in onderzoeken.
- Encryptie: onderzoeken of er technische manieren zijn om versleutelde (gecodeerde) info te kunnen lezen als de wet dat toelaat.
- AI-hulpmiddelen: software die grote hoeveelheden in beslag genomen data sneller kan doorzoeken.
En wat was ook alweer “Chatcontrol”?
“Chatcontrol” was een eerder Europees voorstel om berichten automatisch te scannen (bijvoorbeeld om kindermisbruik op te sporen). Dat kwam er met goede bedoelingen, maar riep veel vragen op over privacy en misbruik.
In het debat over ProtectEU zeggen sommigen dat bepaalde ideeën in de Roadmap op Chatcontrol lijken (bijvoorbeeld rond toegang tot versleutelde data). Anderen benadrukken dat het ruimer en anders is omdat ProtectEU ook veel praktische veiligheidsmaatregelen bevat, zoals betere beveiliging van havens en communicatie voor hulpdiensten.
Waarom is dit moeilijk?
Omdat je twee doelen tegelijk wil:
- Criminelen pakken en mensen beschermen.
- Privacy en rechten van alle burgers bewaken.
De commissie besprak daarom waar de grenzen moeten liggen en hoe je misbruik voorkomt (bijvoorbeeld door duidelijke regels, rechterlijke toestemming, controles achteraf). Er is voorgesteld om experten uit te nodigen om dit helder uit te leggen.
Inge Brocken: “ProtectEU vertrekt uit een begrijpelijke zorg: mensen veilig houden. Tegelijk moeten we eerlijk zijn dat digitale maatregelen snel heel ver kunnen gaan. Mijn uitgangspunt is simpel: bescherm wie bescherming nodig heeft, en respecteer tegelijk de privacy van elke Vlaming.”
